ABD’nin çekilmesi sonrası ortaya çıkacak otorite boşluğu sonucu ülkenin yeniden radikal unsurların sığınağı haline gelme ihtimali de var. Ayrıca Afganistan’da Federal Hükümet mi kurulacak veya Taliban ve Afganistan arasında güçler dengesi mi paylaşılacak?

 Mezhep savaşı olasılığı bağlamında, İran doğrudan müdahale yerine ülkelerde vekalet savaşı stratejisini yürütüyor bunu da Şii nüfuza sahip ülkelerden milis savaşçıları toplayarak kendi çıkarları doğrultusunda yapıyor. Fatimiyyun Tugayı bunlardan biri. Örgüt 2013’de İran Devrim Muhafızları dış operasyonlar birimi olan Kudüs Gücü bünyesinde kuruldu. Milisleri büyük oranda İran’daki Hazara kökenli Şii Afgan göçmenlerden oluşuyor. Söz konusu örgüt Suriye savaşında Esed rejimine büyük ölçüde destek vermiş ve savaşın Esed rejimi lehine başlaması bu örgütün gelecek akıbeti merak konusu olmuş.[1]

Suriye’de çatışmaların azalması Fatimiyyun savaşçıların geri dönmesi Afganistan hükümetini derinden kaygılandırıyor. Kabil yönetimi, Afganistan vatandaşlarını ideolojik hedefler doğrultusunda başka bir ülkede savaştırılmasından duyduğu rahatsızlığı Tahran yönetimine iletti. Ancak Tahran yönetimi söz konusu örgüte Şii Afgan milislerin kendi istekleri doğrultusunda katıldıklarını söylüyor.

Afgan Şii Hazarlarından oluşan Fatimiyyun Tugayı, yıllardır İran’da yaşayan Afgan mültecilerdir. Yaklaşık 3 milyonu aşkın Afgan mültecilerin sadece 1 milyonu resmi olarak “mülteci statüsüne” sahip. Mülteciler, İran hükümeti tarafından Suriye Savaşında milis güç olarak kullanılıyor. Farklı vaatler vererek savaşa katılmalarını teşvik eden İran hükümeti, mezhepsel ve ideolojik nedenleri öne sürmektedir. Yıllardır İran’da yaşamalarına rağmen henüz mülteci statüsüne girmeyenler, işsizlik ve geçim sıkıntısı yaşayan Afgan Şiiler Suriye’de savaşarak mülteci statüsüne girme ve savaşa katılarak para kazanması iyi bir alternatif olduğunu düşünüyorlar. Şii Afgan Hazaraların 34 milyonluk Afganistan nüfusunun yaklaşık %9’unu (yaklaşık 2,6 milyon kişi) oluşturdukları bilinmektedir.[2]

Sonuç olarak, Fatimiyyun Tugayı’nın yaklaşık 20 bin milis olduğu ve Suriye’nin farklı bölgelerinde savaştığı bilinmektedir. Ama Afganistan Meclisi kadın Milletvekili Belkıs Ruşen, 5500 genç Afganın Fatimiyyun cephelerinde öldüğünü ve 1200’ünün de kayıp olduğunu ifade etti. Buna ek olarak da sayıları 30 bin civarında Afgan gencin Fatimiyyun Tugayında olduğunu aktardı.[3]

Bu bağlamda ABD askerlerinin bölgeyi terk etmesi Fatimiyyun Tugayı’yla ilgili endişeleri yeniden yükseltmeye başladı. İran’ın mezhepsel dış politikasında söz konusu örgütü daha da güçlendirerek, DEAŞ’ın yeniden kuvvetlenmesine ihtimal olarak kullanılması olasılığı yatıyor. Nitekim, DEAŞ bağlantılı saldırılar Afganistan’da bulunan Şii azınlıkların yoğun olduğu bölgelerde artması ve İran’ın bundan duyduğu rahatsızlığı ulusal güvenlik tehdit olarak görmesi ve gelecekte Afganistan’da Fatimiyyun Tugayı’nı sahada güçlendirecektir. İran, Afganistan siyasetinde çıkarlarını korumak için güçlü ve ideolojik hemfikir olan Fatimiyyun Tugayını yalnız bırakmayacaktır.

Sonuçta, Fatimiyyun Tugayı, ABD sonrası Afganistan’da özellikle Şii Hazaraların yoğun olduğu bölgelerde gizli şekilde faaliyet gösterecek ve yaşadığı bölgelerde daha çok örgütlenerek Afganistan hükümetine yeni bir tehdit olacaktır. İran, kendi çıkarları için söz konusu örgüte tam destek sağlayacak ayrıca mezhepsel savaşı da yürütecek. Nitekim Afganistan’da barış olması İran hükümeti için büyük bir tehdit olarak öne çıkmaktadır. Afgan mültecilerin ülkeye dönmesi, ticaret hacım azalması, iki ülke arasında anlaşılmayan ‘Su Politikası’ gibi nedenler Afganistan’da barış olmasını engelleyecektir.