Avsutralya, Fransa'yla yaptığı anlaşmadan vazgeçerek 12 denizaltı alımını iptal etti. Avustralya Başbakanı Scott Morrison, İngiltere ve ABD ile vardıkları AUKUS adlı yeni güvenlik anlaşması uyarınca nükleer enerjili denizaltı inşa etmelerinin, nükleer silah peşinde oldukları anlamına gelmeyeceğini söyledi.

Morrison, ABD Başkanı Joe Biden ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile yaptıkları, nükleer enerjili denizaltı inşası da dahil olmak üzere savunma alanında ileri teknolojilerin paylaşılacağı özel güvenlik anlaşmasıyla ilgili açıklamada bulundu.

EN AZ SEKİZ NÜKLEER DENİZALTI

Avustralya'nın en az sekiz nükleer enerjili denizaltı inşa edeceği belirtilen anlaşmanın, bölgenin güvenliğini sağlamaya yardımcı olacağını vurgulayan Morrison, "Bölgemizde on yıllardır sahip olduğumuz, nispeten iyi ortam geride kaldı. Şüphesiz yeni bir döneme girdik. Bu hepimizi etkiliyor. Hint-Pasifik'in geleceği, tüm geleceğimizi etkileyecek." görüşünü paylaştı. 

Anlaşmanın, nükleer silahları değil, Avustralya'nın dizel-elektrik itme sistemli denizaltılarının modernizasyonunu kapsadığını aktaran Morrison, "Nükleer silahların yayılmasını önleme yükümlülüklerimizi yerine getirmeye devam edeceğiz. 

'SIRTIMIZDAN VURULDUK'

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Avustralya'nın Fransa'dan denizaltı alımını iptal ederek ABD ve İngiltere ile nükleer enerjili denizaltı inşa etme konusunda anlaşmasına, "sırtımızdan vurulduk" tepkisini verdi. 

Kızgın olduğunu ve Avustralya'nın, müttefikliğe yakışmayan bir eylemde bulunduğunu belirten Le Drian, "Gerçekten sırtımızdan vurulduk. Avustralya ile bir güven ilişkisi kurmuştuk ve bu güvene ihanet edildi" ifadelerini kullandı. 

Le Drian, Avustralya ile müzakerelerin 2014'te başlayıp 2016'da bir anlaşmayla sona erdiğini hatırlatarak, Avustralya ve ABD'den konuyla ilgili açıklama beklediklerini söyledi. 

TRUMP'A BENZETTİLER: KESTİRİLEMEZ KARAR 

ABD Başkanı Joe Biden liderliğindeki Washington yönetimini de eleştiren Le Drian, bu 'tek taraflı, kaba ve kestirilemez' kararın eski ABD Başkanı Donald Trump'ın davranışlarını anımsattığını ileri sürdü. 

ABD, İngiltere ve Avustralya liderleri, dün AUKUS adı altında yeni bir güvenlik iş birliği kurulduğunu ve bu kapsamda ABD ile İngiltere'nin Avustralya ile nükleer enerjili denizaltı teknolojisini paylaşacağını duyurmuştu.

Anlaşmaya taraf üç ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan "AUKUS" adlı yeni ortaklık anlaşması, aynı zamanda, Avustralya hükümetinin Fransız firmasıyla 2016 yılında imzaladığı ve 12 denizaltı yapılmasını öngören toplam 90 milyar dolarlık Fransız denizaltı projesinin sonunu da getiriyor.

Avustralya'nın Adelaide kentinde yapılması planlanan projenin sona ermesine tepki gösteren Fransız Naval Grubu, Avustralya hükümetinin projeyi rafa kaldırmasıyla hayal kırıklığına uğradığını bildirmişti.

KENARA 'NOT ETTİLER'

Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ile Savunma Bakanı Florence Parly tarafından yapılan ortak açıklamada, Avustralya hükümetinin Fransa ile denizaltı programını durdurması ve ABD ile nükleer enerjili denizaltı inşa etme konusunda anlaşması kararının not edildiği belirtildi. 

Açıklamada, ülke yönetiminin bu kararının Fransa ile Avustralya arasında siyasi güven ilişkisine dayanan iş birliği ruhuna ve Avustralya'da çok yüksek endüstriyel ve teknolojik savunma üssü kurulmasına aykırı olduğu ifade edildi. 

ABD'nin Fransa gibi Avrupalı bir müttefikini Avustralya ile önemli ortaklıktan dışlayan kararının da hukukun egemenliğine dayalı çok taraflılığa saygı konusunda tutarsızlık sinyali olduğu vurgulanan açıklamada, Avrupa'nın Hint-Pasifik bölgesindeki stratejik iş birliğine dair ortak bildirisinin bugün yayımlanacağı hatırlatıldı.

AVRUPA'NIN ÇIKARLARI VE DEĞERLERİ SÖZ KONUSU

Açıklamada, 2 milyon vatandaşı ve 7 binden fazla askeri personeli ile bölgedeki tek Avrupa ülkesi olan Fransa'nın güvenilir ortak olarak bölgedeki vaatlerine uymayı sürdüreceği aktarıldı. 

"Bu üzücü karar, Avrupa'nın strateji bağımsızlığı meselesinin açıklığa kavuşturulması gerekliliğinin önemini gösterdi." ifadesi kullanılan açıklamada, Hint-Pasifik bölgesi dahil dünyanın genelinde Avrupa'nın çıkarlarını ve değerlerini savunmak için bunun dışında güvenilir yol olmadığı kaydedildi.

ABD, İngiltere ve Avustralya liderleri, dün AUKUS adı altında yeni güvenlik iş birliği kurulduğunu ve bu kapsamda ABD ile İngiltere'nin Avustralya ile nükleer enerjili denizaltı teknolojisini paylaşacağını duyurmuştu.